Νευρογνωστικά προβλήματα

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι πολύπλοκος και έχει πολλές λειτουργίες. Για παράδειγμα, ο εγκέφαλος μας επιτρέπει να κινούμαστε, να μιλάμε, να σκεφτόμαστε και να αισθανόμαστε, και ελέγχει διαδικασίες που συμβαίνουν μέσα στο σώμα.

Η βλάβη στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει διάφορα νευρογνωστικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων δυσκολιών με τη μνήμη, τη συγκέντρωση, την εκμάθηση και την κατανόηση πληροφοριών. Αυτό μπορεί να προκαλέσει κοινωνικές και μαθησιακές δυσκολίες και να μειώσει την απόδοση στο σχολείο ή στην εργασία. Μπορεί να επηρεάσει πολλές πτυχές της ζωής.

Τα νευρογνωστικά προβλήματα που προκαλούνται από τον καρκίνο ή τη θεραπεία του είναι ένα είδος επίκτητης βλάβης του εγκεφάλου (ABI).

Διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα;

Οποιοδήποτε άτομο, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που δεν έχουν ποτέ κάνει θεραπεία για τον καρκίνο, μπορεί να έχει ή να αναπτύξει νευρογνωστικά προβλήματα. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες θεραπείες για τον καρκίνο που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο νευρογνωστικών προβλημάτων αργότερα στη ζωή.Τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν εξαρτώνται από τον τύπο της ιατρικής κατάστασης και τον τύπο της θεραπείας για τον καρκίνο που έχει ληφθεί.

Οι ακόλουθες ιατρικές καταστάσεις μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα:

Όγκοι στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα

Οι ακόλουθες θεραπείες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα:

Χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο
Ατινοθεραπεία στον εγκέφαλο ή σε περιοχή που περιλαμβάνει τον εγκέφαλο
Οποιοδήποτε χημειοθεραπευτικό φάρμακο που χορηγείται απευθείας στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό που περιβάλλει τον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό (ενδοκοιλιακή θεραπεία)
Υψηλές δόσεις ενδοφλέβιας κυταραβίνης και μεθοτρεξάτης (χημειοθεραπευτικά φάρμακα)

Εάν λάβατε τη θεραπεία σας σε νεαρότερη ηλικία, μπορεί να διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα.

Μπορείτε να μάθετε αν είχατε κάποια από αυτές τις ιατρικές καταστάσεις ή θεραπείες κοιτάζοντας την περίληψη της θεραπείας σας. Αν δεν έχετε περίληψη θεραπείας ή αν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις, επικοινωνήστε με το νοσοκομείο της νοσηλείας σας.

Εάν αντιμετωπίζετε νευρογνωστικά προβλήματα, δεν σημαίνει πάντα ότι αυτό οφείλεται στη θεραπεία του καρκίνου σας. Τα νευτογνωστικά προβλήματα μπορεί να έχουν και άλλες αιτίες όπως τραυματισμό στο κεφάλι.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα σημεία των νευρογνωστικών προβλημάτων;

Υπάρχουν συμπτώματα και σημεία που μπορούν να σας υποδείξουν ότι μπορεί να έχετε νευρογνωστικά προβλήματα. Μπορεί να μην έχετε αυτά τα συμπτώματα και σημεία αυτή τη στιγμή, αλλά είναι σημαντικό να έχετε γνώση σε περίπτωση που εμφανιστούν στο μέλλον.

Τα ακόλουθα συμπτώματα και σημεία μπορεί να υποδεικνύουν πως έχετε νευρογνωστικά προβλήματα:

Δυσκολίες στην επίδοση στο σχολείο ή στη δουλειά
Ευκολία στη διάσπαση, δυσκολία στην προσοχή
Δυσκολίες στην οργάνωση και ολοκλήρωση καθηκόντων
Δυσκολίες με τη γλώσσα
Δυσκολίες με τη μνήμη, τη μάθηση και την κατανόηση πληροφοριών
Δυσκολίες στην επεξεργασία πληροφοριών
Αλλαγές στη συμπεριφορά που επηρεάζουν τις καθημερινές δραστηριότητες
Δυσκολίες με την οπτικοκινητική ολοκλήρωση, για παράδειγμα, συντονισμός χεριού-ματιού

Αν αναγνωρίζετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα ή σημεία σε εσάς, παρακαλώ επικοινωνήστε με τον γενικό σας ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί.

Διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα. Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνω και πότε;

Αν είστε σε υψηλότερο κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα, συνιστάται να επισκέπτεστε τον γενικό ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί τακτικά. Η συχνότητα που πρέπει να κάνετε εξετάσεις εξαρτάται από την ηλικία σας:

Παιδιά (0-18 ετών): Κάθε 2 χρόνια
Ενήλικες (19 ετών και άνω): Κάθε 5 χρόνια

Ο γενικός ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί μπορεί στη συνέχεια να σας ρωτήσει για την απόδοσή σας στο σχολείο και/ή στη δουλειά και αν έχει υπάρξει πρόοδος ή πτώση στην απόδοσή σας πρόσφατα.

Τι συμβαίνει αν έχω νευρογνωστικά προβλήματα;

Αν έχετε νευρογνωστικά προβλήματα, ο γενικός ιατρός σας ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί πιθανόν να σας παραπέμψει σε:

(Νευρο)ψυχολόγο (ψυχολόγο που ειδικεύεται στον εγκέφαλο και την ψυχική υγεία)

Ο (νευρο)ψυχολόγος μπορεί να πραγματοποιήσει περαιτέρω εξετάσεις για να διαπιστώσει ποια είναι τα συγκεκριμένα προβλήματά σας και να συζητήσει μαζί σας διάφορες επιλογές.

Τι άλλο μπορώ να κάνω;

Το να γνωρίζετε πως μπορεί να έχετε υψηλότερο κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα μπορεί να είναι δύσκολο. Η συζήτηση με φίλους και την οικογένειά σας μπορεί να είναι βοηθητική, καθώς και η ειδική συμβουλευτική και/ή η επαφή με ομάδες υποστήριξης, όπως οργανώσεις ασθενών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη φροντίδα της ψυχικής σας υγείας, παρακαλώ διαβάστε: Προβλήματα ψυχικής υγείας.

Αν και μπορεί να μην μειώνει τον κίνδυνο για νευρογνωστικά προβλήματα, παραμένει πολύ σημαντικό να ζείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η φροντίδα της ψυχικής σας υγείας μπορεί να είναι ευεργετική· ακόμη και μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική σας υγεία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, παρακαλώ διαβάστε: Προαγωγή υγείας.

Είναι σημαντικό να είστε ενήμεροι για την πιθανότητα ανάπτυξης νευρογνωστικών προβλημάτων και να γνωρίζετε τα συμπτώματα και τα σημεία τους. Εάν έχετε περαιτέρω ερωτήσεις ή αν οι πληροφορίες αυτού του φυλλαδίου σας ανησυχούν, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον γενικό ιατρό σας ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί.

Που μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα νευρογνωστικά προβλήματα στο διαδίκτυο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι αυτές οι πληροφορίες δεν είναι πάντα ενημερωμένες ή ακριβείς.

Ορισμένες πηγές για περαιτέρω πληροφορίες είναι:

Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου (ΗΠΑ): Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία του καρκίνου
Οργανισμός για Όγκους Εγκεφάλου: Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με δυσκολίες στη γνωστική λειτουργία και τη μάθηση λόγω όγκου εγκεφάλου

Σε αυτό τον ιστότοπο μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτά τα θέματα:

Παρακαλώ σημειώστε

Αυτή η περίληψη PLAIN βασίζεται στην οδηγία του PanCareFollowUp για τα “Νευρογνωστικά προβλήματα” [1], η οποία βασίζεται στη συναίνεση διαφόρων εθνικών οδηγιών.

Παρόλο που η ομάδα πληροφοριών PanCare PLAIN προσπαθεί να παρέχει ακριβείς και πλήρεις πληροφορίες που είναι ενημερωμένες κατά την ημερομηνία δημοσίευσης, μπορείτε να ελέγξετε με τον γενικό ιατρό σας ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί αν η παρούσα περίληψη αντικατοπτρίζει τις πιο πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες και αν είναι σχετικές για εσάς.

Μην βασίζεστε αποκλειστικά σε αυτές τις πληροφορίες. Το ιδανικό είναι να ζητήσετε τη συμβουλή ενός ειδικευμένου ιατρού εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με μια συγκεκριμένη ιατρική κατάσταση, ασθένεια, διάγνωση ή σύμπτωμα.

Καμία εγγύηση ή δήλωση, ρητή ή σιωπηρή, δεν παρέχεται σχετικά με την ακρίβεια, την αξιοπιστία, την πληρότητα, τη συνάφεια ή την επικαιρότητα των πληροφοριών αυτών. Η PanCare παρήγαγε την αγγλική έκδοση και η PanCare δεν ευθύνεται για τις μεταφρασμένες εκδόσεις της παρούσας περίληψης. Η Ελληνική έκδοση των περιλήψεων PLAIN δημιουργήθηκε από το Κύτταρο.

[1] van Kalsbeek, R. κ.ά. (2021) European PANCAREFOLLOWUP recommendations for surveillance of late effects of childhood, adolescent, and Young Adult Cancer, European journal of cancer. Διαθέσιμο στο: https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(21)00368-3/fulltext.