This page is part of the Greek version of the PanCare PLAIN summaries.
Έκδοση 2: 09/12/2024

Δευτερογενής καρκίνος : Καρκίνος του αίματος

Το αίμα μας περιέχει διάφορους τύπους αιμοσφαιρίων. Ορισμένα είναι σημαντικά για τη μεταφορά θρεπτικών ουσιών και οξυγόνου σε όλο το σώμα (ερυθρά αιμοσφαίρια). Άλλα είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση λοιμώξεων (λευκά αιμοσφαίρια) ή την επούλωση τραυμάτων (αιμοπετάλια). Όλα τα αιμοσφαίρια παράγονται στο μυελό των οστών και όταν είναι έτοιμα και ώριμα, εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος.

Μερικές φορές, τα ανώριμα λευκά αιμοσφαίρια στο μυελό των οστών μπορεί να γίνουν κακοήθη. Αυτό σημαίνει ότι δεν λειτουργούν σωστά πια και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει χώρος για την ανάπτυξη υγιών αιμοσφαιρίων. Όταν συμβαίνει αυτό, λέγεται καρκίνος του αίματος.

Μόνο πολύ λίγοι άνθρωποι που είχαν καρκίνο αναπτύσσουν καρκίνο του αίματος.

Λόγω της θεραπείας του πρώτου καρκίνου, τα αποθεραπευμένα άτομα ενδέχεται μερικές φορές να έχουν υψηλότερο κίνδυνο για δύο τύπους καρκίνου του αίματος: οξεία μυελογενής λευχαιμία (ΟΜΛ) και μυελοδυσπλασία (ΜΔΣ).

Μυελός των οστών και κύτταρα του αίματος
Δημιουργήθηκε με το BioRender.com
Περάστε πάνω από τα γράμματα/αριθμούς στο σχήμα για περισσότερες πληροφορίες.

Διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο για ΟΜΛ ή ΜΔΣ;

Οποιοδήποτε άτομο, συμπεριλαμβανομένου και ατόμων που δεν έχουν ποτέ κάνει θεραπεία για τον καρκίνο, μπορεί να αναπτύξει ΟΜΛ ή ΜΔΣ. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες θεραπείες για τον καρκίνο που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ΟΜΛ Ή ΜΔΣ ως δευτερογενή καρκίνο αργότερα στη ζωή.

Οι ακόλουθες θεραπείες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για ΟΜΛ ή ΜΔΣ:

• Μια ομάδα χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που ονομάζονται αλκυλιωτικοί παράγοντες, όπως η κυκλοφωσφαμίδη και η προκαρβαζίνη.
• Μια ομάδα χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που ονομάζονται ανθρακυκλίνες, όπως η δοξορουβικίνη, η ντανορουβικίνη και η μιτοξαντρόνη.
• Μια ομάδα χημειοθεραπευτικών φαρμάκων που ονομάζονται επιποδοφυλλοτοξίνες, όπως η ετοποσίδη και η τενιποσίδη.
• Μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων με τα δικά σας βλαστοκύτταρα (αυτόλογη μεταμόσχευση).

Μπορείτε να μάθετε αν έχετε λάβει κάποια από αυτές τις θεραπείες κοιτάζοντας την περίληψη της θεραπείας σας. Αν δεν έχετε περίληψη θεραπείας ή αν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις, επικοινωνήστε με το νοσοκομείο της νοσηλείας σας.

Εάν αναπτύξετε ΟΜΛ ή ΜΔΣ, δεν σημαίνει πάντα ότι αυτό προκαλείται από την θεραπεία για τον πρώτο σας καρκίνο. Η ΟΜΛ ή η ΜΔΣ μπορεί να έχουν και άλλες αιτίες.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα σημεία της ΟΜΛ και της ΜΔΣ;

Υπάρχουν συμπτώματα και σημεία που μπορούν να σας υποδείξουν αν μπορεί να έχετε ΟΜΛ ή ΜΔΣ. Μπορεί να μην έχετε αυτά τα συμπτώματα και σημεία αυτή τη στιγμή, αλλά είναι σημαντικό να έχετε γνώση για αυτά σε περίπτωση που εμφανιστούν στο μέλλον.

Τα ακόλουθα συμπτώματα και σημεία μπορεί να υποδεικνύουν πως έχετε ΟΜΛ ή ΜΔΣ:

• Εύκολη δημιουργία μελανιών και αιμορραγιών
• Χλωμό δέρμα
• Κόκκινες ή μωβ κηλίδες στο δέρμα
• Πρησμένοι λεμφαδένες στο λαιμό, τη μασχάλη και/ή τη βουβωνική χώρα
• Πυρετός
• (Υπερβολική) εφίδρωση

Αυτά τα συμπτώματα και σημεία συχνά προκαλούνται από κάτι άλλο. Ωστόσο, η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της οξείας μυελογενούς λευχαιμίας (ΟΜΛ) ή της μυελοδυσπλασίας (ΜΔΣ) είναι πολύ σημαντική. Αν παρατηρήσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα ή σημεία, παρακαλώ επικοινωνήστε σύντομα με τον γενικό σας ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί.

Διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο για ΟΜΛ ή ΜΔΣ. Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνω και πότε;

Αν διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για οξεία μυελογενή λευχαιμία (ΟΜΛ) ή μυελοδυσπλασία (ΜΔΣ), δεν συνιστούμε τακτικές εξετάσεις προς το παρόν. Ωστόσο, είναι σημαντικό να έχετε γνώση για τα συμπτώματα και τα σημεία της ΟΜΛ ή της ΜΔΣ. Αν έχετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα ή σημεία, ο γενικός σας ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί μπορεί να:

• Κάνει φυσική εξέταση
• Ζητήσει αιματολογικές εξετάσεις.

Τι συμβαίνει αν (μπορεί να ) έχω ΟΜΛ ή ΜΔΣ;

Αν (μπορεί να) έχετε ΟΜΛ ή ΜΔΣ, ο γενικός σας ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί πιθανόν να σας παραπέμψει σε έναν:

• Αιματολόγο (ειδικό για διαταραχές του αίματος).

Ο αιματολόγος μπορεί να συζητήσει μαζί σας διάφορες επιλογές θεραπείας.

Τι άλλο μπορώ να κάνω;

Το να γνωρίζετε πως μπορεί να έχετε υψηλότερο κίνδυνο για δευτερογενή καρκίνο μπορεί να είναι δύσκολο. Η συζήτηση με φίλους και την οικογένειά σας μπορεί να είναι βοηθητική, καθώς και η ειδική συμβουλευτική και/ή η επαφή με ομάδες υποστήριξης, όπως οργανώσεις ασθενών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη φροντίδα της ψυχικής σας υγείας, παρακαλώ διαβάστε: Προβλήματα ψυχικής υγείας.

Αν και δεν υπάρχει σιγουριά για την επίδραση του στην πιθανότητα εμφάνισης ΟΜΛ και MΔΣ, είναι σημαντικό να υιοθετήσετε ή να διατηρήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η φροντίδα της ψυχικής σας υγείας μπορεί να είναι ευεργετική· ακόμη και μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική σας υγεία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, παρακαλώ διαβάστε: Προαγωγή της υγείας.

Είναι σημαντικό να έχετε γνώση για την πιθανότητα ανάπτυξης ΟΜΛ ή ΜΔΣ και να γνωρίζετε τα συμπτώματα και τα σημεία. Εάν έχετε περαιτέρω ερωτήσεις ή αν οι πληροφορίες αυτού του φυλλαδίου σας ανησυχούν, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον γενικό ιατρό σας ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί.

Που μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ΟΜΛ ή ΜΔΣ στο διαδίκτυο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι αυτές οι πληροφορίες δεν είναι πάντα ενημερωμένες ή ακριβείς.

Ορισμένες πηγές για περαιτέρω πληροφορίες είναι:

• NHS: Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την ΟΜΛ γενικά
• NHS: Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την ΜΔΣ γενικά

Σε αυτό τον ιστότοπο μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτά τα θέματα:

• Προαγωγή της υγείας
• Δευτερογενείς νεοπλασίες: Γενικά
• Ψυχική υγεία

Παρακαλώ σημειώστε

Αυτή η περίληψη PLAIN βασίζεται στην οδηγία του PanCareFollowUp για τις “Δευτερογενείς Νεοπλασίες” [1], η οποία βασίζεται στη συναίνεση διαφόρων εθνικών οδηγιών.

Παρόλο που η ομάδα πληροφοριών PanCare PLAIN προσπαθεί να παρέχει ακριβείς και πλήρεις πληροφορίες που είναι ενημερωμένες κατά την ημερομηνία δημοσίευσης, μπορείτε να ελέγξετε με τον γενικό ιατρό σας ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί αν η παρούσα περίληψη αντικατοπτρίζει τις πιο πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες και αν είναι σχετικές για εσάς.

Μην βασίζεστε αποκλειστικά σε αυτές τις πληροφορίες. Το ιδανικό είναι να ζητήσετε τη συμβουλή ενός ειδικευμένου ιατρού εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με μια συγκεκριμένη ιατρική κατάσταση, ασθένεια, διάγνωση ή σύμπτωμα.

Καμία εγγύηση ή δήλωση, ρητή ή σιωπηρή, δεν παρέχεται σχετικά με την ακρίβεια, την αξιοπιστία, την πληρότητα, τη συνάφεια ή την επικαιρότητα των πληροφοριών αυτών. Η PanCare παρήγαγε την αγγλική έκδοση και η PanCare δεν ευθύνεται για τις μεταφρασμένες εκδόσεις της παρούσας περίληψης. Η Ελληνική έκδοση των περιλήψεων PLAIN δημιουργήθηκε από το Κύτταρο.

[1] van Kalsbeek, R. κ.ά. (2021) European PANCAREFOLLOWUP recommendations for surveillance of late effects of childhood, adolescent, and Young Adult Cancer, European journal of cancer. Διαθέσιμο στο: https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(21)00368-3/fulltext.