Καρδιακά προβλήματα

Όλα τα μέρη του σώματος χρειάζονται οξυγόνο, το οποίο μεταφέρεται μέσω του αίματος από τα αιμοφόρα αγγεία. Όταν αναπνέουμε, το οξυγόνο εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος μέσω των πνευμόνων και αντλείται στο υπόλοιπο σώμα από την καρδιά.

Η καρδιά είναι ένας μεγάλος μυς που αποτελείται από 4 κοιλότητες: το δεξιό κόλπο, την δεξιά κοιλία, το αριστερό κόλπο και την αριστερή κοιλία. Οι κόλποι λαμβάνουν το αίμα από το σώμα, ενώ οι κοιλίες αντλούν το αίμα στο σώμα. Η καρδιά επίσης περιέχει 4 βαλβίδες που ανοίγουν και κλείνουν κάθε φορά που η καρδιά χτυπά. Αυτές οι βαλβίδες εξασφαλίζουν ότι το αίμα ρέει στη σωστή κατεύθυνση.

Μερικές φορές μπορεί να προκύψουν προβλήματα με την καρδιά, καθιστώντας την αντλία του αίματος μέσω του σώματος δυσκολότερη. Τα καρδιακά προβλήματα περιλαμβάνουν:

Μυοκαρδιοπάθεια: όπου ο καρδιακός μυς έχει υποστεί βλάβη.
Αρρυθμία: όπου η καρδιά χτυπά ανώμαλα, πολύ γρήγορα ή πολύ αργά.
Περικαρδιακή νόσος: που προκαλείται από πρήξιμο ή φλεγμονή του σακιδίου που περιβάλλει την καρδιά.
Βαλβιδοπάθεια: όπου μία ή περισσότερες βαλβίδες της καρδιάς δεν ανοίγουν ή δεν κλείνουν σωστά.
Στεφανιαία νόσος: όπου δεν φτάνει αρκετό οξυγόνο στην καρδιά λόγω στενών αιμοφόρων αγγείων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη στεφανιαία νόσο, παρακαλούμε διαβάστε: Ασυμπτωματική στεφανιαία νόσος.

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει οποιοδήποτε άτομο για να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων, όπως η υιοθέτηση ή η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, παρακαλούμε διαβάστε: Προαγωγή της υγείας.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 A B

Η καρδιά
Δημιουργήθηκε με το BioRender.com
Περάστε πάνω από τα γράμματα/αριθμούς στο σχήμα για περισσότερες πληροφορίες.

Διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα

Οποιοδήποτε άτομο, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που δεν έχουν υποβληθεί ποτέ σε θεραπεία για καρκίνο, μπορεί να αναπτύξει καρδιακά προβλήματα. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες θεραπείες για τον καρκίνο που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων αργότερα στη ζωή. Τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν εξαρτώνται από τον τύπο και τη δόση της θεραπείας του καρκίνου που έλαβε.

Οι ακόλουθες θεραπείες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων:

Ακτινοθεραπεία (15 Gy ή περισσότερο) στην καρδιά ή σε περιοχή που περιλαμβάνει την καρδιά μπορεί να προκαλέσει μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμία, περικαρδιακή νόσο ή βαλβιδοπάθεια.
Χημειοθεραπεία με φάρμακα που ανήκουν στην κατηγορία των ανθρακυκλινών (συνολική δόση 100 mg/m² ή περισσότερο) μπορεί να προκαλέσει μυοκαρδιοπάθεια. Παραδείγματα ανθρακυκλινών είναι η δοξορουβικίνη, η δαουνορουβικίνη, η επιρουβικίνη, η ιδαρουβικίνη. Οι ανθρακυκλίνες μπορούν επίσης να προκαλέσουν αρρυθμία.
Μιτοξαντρόνη: ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο που μπορεί επίσης να προκαλέσει μυοκαρδιοπάθεια και αρρυθμία.
Όταν η ακτινοθεραπεία δίνεται μαζί με ανθρακυκλίνες και/ή μιτοξαντρόνη, ο κίνδυνος ανάπτυξης καρδιακών προβλημάτων είναι υψηλότερος.

Τα καρδιακά προβλήματα είναι πιο κοινά μετά από υψηλότερες δόσεις θεραπείας, αλλά μπορούν περιστασιακά να εμφανιστούν και μετά από χαμηλές δόσεις. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρδιακών προβλημάτων είναι υψηλότερος αν έχετε υποβληθεί σε θεραπεία σε νεαρή ηλικία.

Μπορείτε να μάθετε αν έχετε λάβει κάποιες από αυτές τις θεραπείες κοιτάζοντας την περίληψη της θεραπείας σας. Εάν δεν έχετε περίληψη θεραπείας ή αν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις, επικοινωνήστε με το νοσοκομείο της νοσηλείας σας.

Εάν εμφανίσετε καρδιακά προβλήματα, αυτό δεν σημαίνει πάντα ότι οφείλεται στη θεραπεία σας για τον καρκίνο. Τα καρδιακά προβλήματα μπορεί να έχουν και άλλες αιτίες, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, το υπερβολικό βάρος, ο διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη (μια λιπαρή ουσία στο αίμα), το κάπνισμα και η ηλικία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υψηλή αρτηριακή πίεση, το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία, τον διαβήτη και τη δυσλιπιδαιμία, παρακαλούμε διαβάστε: Υπέρταση, Υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία, Διαταραγμένος μεταβολισμός γλυκόζης και διαβήτης και Δυσλιπιδαιμία. Αν τα καρδιακά προβλήματα είναι κοινά στην οικογένειά σας, αυτό μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων.

Ποια είναι τα συμπτώματα και σημεία των καρδιακών προβλημάτων;

Υπάρχουν συμπτώματα και σημεία που μπορούν να σας υποδείξουν αν μπορεί να έχετε καρδιακά προβλήματα. Μπορεί να μην έχετε αυτά τα συμπτώματα και σημεία αυτή τη στιγμή, αλλά είναι σημαντικό να τα γνωρίζετε σε περίπτωση που εμφανιστούν στο μέλλον.

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν ότι έχετε καρδιακά προβλήματα:

Ασυνήθιστη δύσπνοια, για παράδειγμα όταν ανεβαίνετε σκάλες
Αίσθημα έντονης κόπωσης ή αδυναμίας
Ζάλη ή αίσθημα λιποθυμίας
Αδυναμία ύπνου όταν ξαπλώνετε (ανάγκη να καθίσετε)
Συχνή ανάγκη για ούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας (περισσότερες από δύο φορές κάθε νύχτα)
Πρήξιμο στα πόδια, στους αστραγάλους ή στα πέλματα
Πόνος στο στήθος ή πίεση στο στήθος
Αίσθημα φτερουγίσματος στο στήθος
Υπερβολική εφίδρωση

Αυτά τα συμπτώματα και σημεία συχνά προκαλούνται από κάτι άλλο. Ωστόσο, αν εμφανίσετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα ή σημεία, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον γενικό σας ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί. Εάν έχετε αναπτύξει καρδιακά προβλήματα, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι πολύ σημαντική. Αν βλέπετε ήδη έναν ειδικό που σας παρακολουθεί μακροπρόθεσμα τακτικά, οποιαδήποτε καρδιακά προβλήματα πιθανότατα θα εντοπιστούν πριν εμφανιστούν συμπτώματα.

Διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα. Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω και πότε;

Εάν διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα, συνιστάται να βλέπετε τον γενικό ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί τουλάχιστον κάθε 5 χρόνια. Ανάλογα με τη θεραπεία του καρκίνου που λάβατε, μπορεί να συνιστάται να βλέπετε έναν ειδικό πιο συχνά.

Εάν είστε σε υψηλότερο κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα, συνιστάται να:

Μετράτε την αρτηριακή σας πίεση, το επίπεδο γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα και τα επίπεδα χοληστερόλης τακτικά. Ο γενικός ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί μπορεί επίσης να ρωτήσει για το κάπνισμα, το βάρος σας και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας. Αυτοί είναι παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων.
Κάνετε ένα ηχοκαρδιογράφημα (υπερηχογράφημα της καρδιάς) τουλάχιστον κάθε 5 χρόνια, ξεκινώντας 2 χρόνια μετά το τέλος της θεραπείας του καρκίνου. Ανάλογα με τη συνολική δόση ακτινοθεραπείας και ανθρακυκλινών, μπορεί να χρειαστεί να κάνετε ηχοκαρδιογράφημα πιο συχνά. Αν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος, συνιστάται να κάνετε επαναληπτικό ηχοκαρδιογράφημα πριν από την εγκυμοσύνη και στο πρώτο τρίμηνο (εβδομάδα 1-12 της εγκυμοσύνης).
Κάνετε ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) μία φορά κατά την είσοδό σας σε μακροπρόθεσμη παρακολούθηση (LTFU) και/ή μετά τα 18α γενέθλιά σας. Εκτός αν αρχίσετε να εμφανίζετε νέα συμπτώματα στο μέλλον, το ΗΚΓ δεν θα χρειαστεί να επαναληφθεί.

Κάθε φορά που επισκέπτεστε τον γενικό σας ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί, μπορεί επίσης να:

Ρωτά για το καρδιακό ιστορικό σας (αν έχουν διαγνωστεί καρδιακά προβλήματα στο παρελθόν).
Κάνει φυσική εξέταση.
Ρωτά για τον τρόπο ζωής σας.
Κάνει αιματολογική εξέταση. Μερικές φορές πώς λειτουργεί η καρδιά σας μπορεί να ανιχνευθεί στο αίμα και ο ειδικός που σας παρακολουθεί μπορεί να αποφασίσει να κάνει αιματολογική εξέταση. Ωστόσο, μια αιματολογική εξέταση από μόνη της δεν είναι αρκετή για τη διάγνωση καρδιακών προβλημάτων. Πιθανότατα ο γιατρός σας θα κάνει και άλλες εξετάσεις.

Τι γίνεται αν έχω καρδιακά προβλήματα;

Εάν έχετε καρδιακά προβλήματα, ο γενικός σας ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί πιθανόν να σας παραπέμψει σε έναν:

Καρδιολόγο (ιατρό που ειδικεύεται στις καρδιαγγειακές παθήσεις)

Ο καρδιολόγος μπορεί να συζητήσει διάφορες επιλογές θεραπείας μαζί σας.

Τι άλλο μπορώ να κάνω;

Το να γνωρίζετε ότι μπορεί να έχετε αυξημένο κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων μπορεί να είναι δύσκολο. Η συζήτηση με φίλους και οικογένεια μπορεί να είναι χρήσιμη, καθώς και η ειδική συμβουλευτική και/ή η επαφή με ομάδες υποστήριξης, όπως οι οργανώσεις ασθενών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη φροντίδα της ψυχικής σας υγείας, παρακαλούμε διαβάστε: Προβλήματα ψυχικής υγείας.

Αν είστε σε κίνδυνο για καρδιακά προβλήματα ή εμφανίσετε οποιαδήποτε καρδιακά προβλήματα, είναι πολύ σημαντικό να ζείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η φροντίδα της ψυχικής υγείας σας μπορεί να είναι ευεργετική· ακόμα και μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορεί να έχουν θετική επίδραση τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική σας υγεία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, παρακαλούμε διαβάστε: Προαγωγή της υγείας.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την πιθανότητα ανάπτυξης καρδιακών προβλημάτων και να γνωρίζετε τα συμπτώματα και σημεία. Αν έχετε οποιεσδήποτε περαιτέρω ερωτήσεις ή αν οι πληροφορίες σε αυτό το φυλλάδιο σας ανησυχούν, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον γενικό ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί.

Που μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα καρδιακά προβλήματα στο διαδίκτυο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι αυτές οι πληροφορίες δεν είναι πάντα ενημερωμένες ή ακριβείς.

Ορισμένες πηγές πρόσθετων πληροφοριών είναι:

Together: Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις καρδιακές καθυστερημένες επιδράσεις

Σε αυτόν τον ιστότοπο μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό το θέμα:

Παρακαλώ σημειώστε

Αυτή η PLAIN περίληψη βασίζεται στην κατευθυντήρια οδηγία του PanCareFollowUp σχετικά με τα «Καρδιακά προβλήματα» [1], η οποία βασίζεται στη συναίνεση διαφορετικών εθνικών κατευθυντήριων οδηγιών και την κατευθυντήρια οδηγία της IGHG* για τη «Μυοκαρδιοπάθεια» [2].

Παρόλο που η ομάδα πληροφοριών PanCare PLAIN προσπαθεί να παρέχει ακριβείς και πλήρεις πληροφορίες που είναι ενημερωμένες κατά την ημερομηνία δημοσίευσης, μπορείτε να ελέγξετε με τον γενικό ιατρό σας ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί αν η παρούσα περίληψη αντικατοπτρίζει τις πιο πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες και αν είναι σχετικές για εσάς.

Μην βασίζεστε αποκλειστικά σε αυτές τις πληροφορίες. Το ιδανικό είναι να ζητήσετε τη συμβουλή ενός ειδικευμένου ιατρού εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με μια συγκεκριμένη ιατρική κατάσταση, ασθένεια, διάγνωση ή σύμπτωμα.

Καμία εγγύηση ή δήλωση, ρητή ή σιωπηρή, δεν παρέχεται σχετικά με την ακρίβεια, την αξιοπιστία, την πληρότητα, τη συνάφεια ή την επικαιρότητα των πληροφοριών αυτών. Η PanCare παρήγαγε την αγγλική έκδοση και η PanCare δεν ευθύνεται για τις μεταφρασμένες εκδόσεις της παρούσας περίληψης. Η Ελληνική έκδοση των περιλήψεων PLAIN δημιουργήθηκε από το Κύτταρο.

*Διεθνής Ομάδα Εναρμόνισης Κατευθυντήριων Γραμμών για τις Καθυστερημένες Επιπτώσεις του Καρκίνου της Παιδικής Ηλικίας

[1] van Kalsbeek R. et al. (2021) European PANCAREFOLLOWUP recommendations for surveillance of late effects of childhood adolescent and Young Adult Cancer. European journal of cancer. Διαθέσιμο στο: https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(21)00368-3/fulltext

[2] Ehrhardt M.J. et al. (2023) Systematic review and updated recommendations for cardiomyopathy surveillance for survivors of childhood adolescent and young adult cancer from the International Late Effects of Childhood Cancer Guideline Harmonization Group. Διαθέσιμο στο: https://www.thelancet.com/journals/lanonc/article/PIIS1470-2045(23)00012-8/fulltext