Διαταραχή μεταβολισμού της γλυκόζης και Σακχαρώδης Διαβήτης

Η ποσότητα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα μας ελέγχεται και διατηρείται εντός των φυσιολογικών τιμών από μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη. Η ινσουλίνη παράγεται από το πάγκρεας, ένα όργανο στην άνω κοιλιακή χώρα, ακριβώς πίσω από το στομάχι.

Όταν τρώμε, η ποσότητα γλυκόζης στο αίμα αυξάνεται. Σε απάντηση, το πάγκρεας απελευθερώνει ινσουλίνη. Η ινσουλίνη βοηθά τους μύες και άλλα κύτταρα να προσλάβουν γλυκόζη από την κυκλοφορία του αίματος. Ως αποτέλεσμα, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα επιστρέφουν στα φυσιολογικά επίπεδα.

Η βλάβη στο πάγκρεας μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή της παραγωγής (αρκετής) ινσουλίνης. Αυτό ονομάζεται διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης (ή προδιαβήτης). Όταν το σώμα χρειάζεται περισσότερη ινσουλίνη από όση μπορεί να παράγει το πάγκρεας, αυτό ονομάζεται διαβήτης.

Όταν η γλυκόζη στο αίμα σας είναι συνεχώς πολύ υψηλή, αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία. Με τη σειρά του, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα των ματιών, των νεύρων και των νεφρών. Ο διαβήτης μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Με τη σωστή θεραπεία και φροντίδα, τα άτομα με διαβήτη μπορούν να ζήσουν μια υγιή ζωή με πολύ μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης αυτών των επιπλοκών.

Τα περισσότερα αποθεραπευμένα άτομα δεν αναπτύσσουν διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη. Δεν μπορείτε να αντιστρέψετε οποιαδήποτε βλάβη στο πάγκρεας, αλλά υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορεί να κάνει το κάθε άτομο, που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραγμένου μεταβολισμού της γλυκόζης και διαβήτη, όπως η τακτική άσκηση και η υιοθέτηση ή διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής και βάρους.

1 2 3 4 A B C

Το πάγκρεας και ο μεταβολισμός της γλυκόζης
Δημιουργήθηκε με το BioRender.com
Περάστε πάνω από τα γράμματα/αριθμούς στο σχήμα για περισσότερες πληροφορίες.

Διατρέχω μεγαλύτερο κίνδυνο διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης και διαβήτη;

Οποιοδήποτε άτομο, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που δεν έχουν υποβληθεί ποτέ σε θεραπεία καρκίνου, μπορεί να αναπτύξει διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες θεραπείες καρκίνου που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη αργότερα στη ζωή.

Η ακόλουθη θεραπεία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη:

Ακτινοθεραπεία στο πάγκρεας ή σε περιοχή που περιλαμβάνει το πάγκρεας

Μπορείτε να μάθετε αν έχετε λάβει ακτινοθεραπεία στο πάγκρεας, κοιτάζοντας την περίληψη της θεραπείας σας. Εάν δεν έχετε την περίληψη της θεραπείας σας ή εάν έχετε οποιαδήποτε ερώτηση, επικοινωνήστε με το νοσοκομείο της νοσηλείας σας.

Εάν εμφανίζετε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη, αυτό δεν σημαίνει πάντα ότι προκαλείται από τη θεραπεία του καρκίνου. Ο διαταραγμένος μεταβολισμός της γλυκόζης και ο διαβήτης μπορεί να έχουν άλλες αιτίες, όπως μια αυτοάνοση ασθένεια. Διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξετε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη καθώς μεγαλώνετε ή εάν είστε υπέρβαρα άτομα. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία, διαβάστε: Υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία. Ο κίνδυνος είναι επίσης υψηλότερος εάν ο διαταραγμένος μεταβολισμός της γλυκόζης ή ο διαβήτης είναι κοινός στην οικογένειά σας ή/και εάν ανήκετε στην αφρικανική-καραϊβική, μαύρη αφρικανική ή νοτιοασιατική εθνότητα.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα σημεία του διαταραγμένου μεταβολισμού της γλυκόζης και του διαβήτη;

Υπάρχουν συμπτώματα και σημεία που μπορούν να σας υποδείξουν αν έχετε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη. Μπορεί να μην έχετε αυτά τα συμπτώματα και τα σημεία αυτή τη στιγμή, αλλά είναι σημαντικό να τα γνωρίζετε σε περίπτωση που εμφανιστούν στο μέλλον.

Αυτά τα συμπτώματα / σημεία μπορεί να υποδηλώνουν ότι έχετε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη:

Πολλά ούρα κατά την ούρηση
Αυξημένη δίψα
Αισθάνεστε περισσότερη κούραση από το συνηθισμένο
Χάνετε βάρος χωρίς να προσπαθήσετε
Κνησμός ή μυκητίαση στα γεννητικά όργανα
Ζάλη, θολή όραση
Αυξημένη πείνα
Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις

Εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα ή σημεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρακαλείστε να επικοινωνήσετε με τον γενικό σας ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί.

Είναι επίσης δυνατόν να έχετε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης χωρίς να εμφανίζετε συμπτώματα. Ο γενικός σας ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί μπορεί να μετρήσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας κάνοντας μια εξέταση αίματος.

Διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης και διαβήτη. Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνω και πότε;

Εάν διατρέχετε υψηλότερο κίνδυνο διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη, συνιστάται να κάνετε εξέταση αίματος τουλάχιστον κάθε 5 χρόνια. Ο γενικός σας ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί πιθανόν να προτείνει:

Μια εξέταση αίματος νηστείας για τη μέτρηση του επιπέδου γλυκόζης στο αίμα. Αυτή η εξέταση αίματος γίνεται συνήθως το πρωί, πριν φάτε πρωινό.
Μια εξέταση αίματος HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) , η οποία μετρά τα μέσα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας τους τελευταίους δύο έως τρεις μήνες.

Τι συμβαίνει εάν έχω διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη;

Εάν έχετε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη, ο γενικός σας ιατρός ή ο ειδικός που σας παρακολουθεί πιθανόν να σας παραπέμψει σε:

Ειδικό στη φροντίδα του διαβήτη

Ο ειδικός μπορεί να συζητήσει μαζί σας διάφορες θεραπευτικές επιλογές. Μπορεί να σας συμβουλεύσει να αλλάξετε τη διατροφή σας και να αυξήσετε τα επίπεδα δραστηριότητάς σας. Σε ορισμένα άτομα μπορεί να προσφερθεί παραπομπή σε διαιτολόγο ή θεραπευτή για βοήθεια σε αυτό. Μπορεί επίσης να σας συνταγογραφηθεί φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του σακχάρου στο αίμα σας.

Μπορεί επίσης να σας συμβουλεύσουν να μετράτε τακτικά το βάρος σας, την αρτηριακή σας πίεση, τα λιπίδια του αίματος, συμπεριλαμβανομένης της χοληστερόλης (μια λιπαρή ουσία στο αίμα). Όταν έχετε διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη, είναι σημαντικό να γνωρίζετε και άλλους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο εμφάνισης (μελλοντικών) προβλημάτων με την καρδιά ή τα αιμοφόρα αγγεία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία, την υψηλή αρτηριακή πίεση ή τη δυσλιπιδαιμία, διαβάστε: Υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία, υπέρταση και δυσλιπιδαιμία.

Τι άλλο μπορώ να κάνω;

Το να γνωρίζετε ότι μπορεί να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη μπορεί να είναι δύσκολο. Η συζήτηση με φίλους και συγγενείς μπορεί να είναι χρήσιμη, καθώς και η ειδική συμβουλευτική ή/και η επαφή με ομάδες υποστήριξης, όπως οργανώσεις ασθενών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη φροντίδα της ψυχικής σας υγείας, διαβάστε: Προβλήματα ψυχικής υγείας.

Για να μειώσετε τον κίνδυνο διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη, είναι σημαντικό να υιοθετήσετε ή να διατηρήσετε έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η φροντίδα της ψυχικής σας υγείας μπορεί να είναι ευεργετική- ακόμη και μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική σας υγεία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, διαβάστε: Προαγωγή της υγείας.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την πιθανότητα εμφάνισης διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης ή διαβήτη και να γνωρίζετε τα συμπτώματα και τα σημεία. Εάν έχετε περαιτέρω ερωτήσεις ή εάν οι πληροφορίες στο παρόν φυλλάδιο σας αφορούν, επικοινωνήστε με τον γενικό ιατρό ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί.

Που μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την διαταραχή μεταβολισμού της γλυκόζης ή τον διαβήτη στο διαδίκτυο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι οι πληροφορίες αυτές δεν είναι πάντα ενημερωμένες ή ακριβείς.

Ορισμένες πηγές περαιτέρω πληροφοριών είναι:

Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH): Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον διαβήτη γενικά
Διαβήτης του Ηνωμένου Βασιλείου: Εδώ μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τον διαβήτη γενικά/

Σε αυτόν τον ιστότοπο, μπορείτε επίσης να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θέμα αυτό:

Παρακαλώ σημειώστε

Αυτή η περίληψη PLAIN βασίζεται στην κατευθυντήρια γραμμή PanCareFollowUp για τον “Διαταραγμένο μεταβολισμό της γλυκόζης και τον διαβήτη” [1] η οποία βασίζεται στη συναίνεση διαφόρων εθνικών κατευθυντήριων γραμμών.

Παρόλο που η ομάδα πληροφοριών PanCare PLAIN προσπαθεί να παρέχει ακριβείς και πλήρεις πληροφορίες που είναι ενημερωμένες κατά την ημερομηνία δημοσίευσης, μπορείτε να ελέγξετε με τον γενικό ιατρό σας ή τον ειδικό που σας παρακολουθεί αν η παρούσα περίληψη αντικατοπτρίζει τις πιο πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες και αν είναι σχετικές για εσάς.

Μην βασίζεστε αποκλειστικά σε αυτές τις πληροφορίες. Το ιδανικό είναι να ζητήσετε τη συμβουλή ενός ειδικευμένου ιατρού εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με μια συγκεκριμένη ιατρική κατάσταση, ασθένεια, διάγνωση ή σύμπτωμα.

Καμία εγγύηση ή δήλωση, ρητή ή σιωπηρή, δεν παρέχεται σχετικά με την ακρίβεια, την αξιοπιστία, την πληρότητα, τη συνάφεια ή την επικαιρότητα των πληροφοριών αυτών. Η PanCare παρήγαγε την αγγλική έκδοση και η PanCare δεν ευθύνεται για τις μεταφρασμένες εκδόσεις της παρούσας περίληψης. Η Ελληνική έκδοση των περιλήψεων PLAIN δημιουργήθηκε από το Κύτταρο.

[1] van Kalsbeek, R. κ.ά. (2021) European PANCAREFOLLOWUP recommendations for surveillance of late effects of childhood, adolescent, and Young Adult Cancer, European journal of cancer. Διαθέσιμο στο: https://www.ejcancer.com/article/S0959-8049(21)00368-3/fulltext.